Trong những năm gần đây, xuất khẩu điện tử thông qua Digital Marketing như Website, SEO, mạng xã hội và các sàn thương mại trên Internet đã trở thành xu hướng. Không khó để người mua hàng B2B có thể tìm được những sản phẩm ưng ý ngay khi gõ từ khóa vào công cụ tìm kiếm. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn còn khá phân vân trước việc thay đổi những phương pháp xuất khẩu truyền thống như hội chợ, chào bán sản phẩm sang các công cụ Digital Marketing. Vậy tại sao doanh nghiệp nên tận dụng E-Exporting và kết hợp với những phương pháp truyền thống để phát triển quy mô kinh doanh của mình?

E-Exporting là gì?

Về định nghĩa, xuất khẩu là hoạt động gửi, vận chuyển hàng hóa hoặc dịch vụ sang nước ngoài để trao đổi hoặc mua bán. Xuất khẩu điện tử là hoạt động tiếp nhận, xử lý các đơn đặt hàng trực tuyến từ các khách hàng ở nước ngoài thông qua các kênh Digital như website, mạng xã hội, email. So với cách tiếp cận xuất khẩu truyền thống thông qua hội chợ thương mại và các trung gian xuất nhập khẩu, E-Exporting mang lại nhiều lợi thế hơn khi giúp doanh nghiệp tiếp cận một số lượng lớn khách hàng tiềm năng từ khắp nơi trên thế giới mà không cần phải trực tiếp hoạt động tại các quốc gia khác.

Internet thúc đẩy xuất khẩu bằng cách nào?

Thực tế, thị trường xuất khẩu thông qua Internet tăng tới 35% so với năm 2019. E-commerce và các công cụ Digital đã giúp thị trường xuất khẩu trực tuyến đạt giá trị lên tới 146 tỷ Euro trong năm 2020. 

Theo một nghiên cứu từ Mỹ, tất cả các ngành và các doanh nghiệp thuộc mọi quy mô đều có thể gặt hái được thành quả từ việc tận dụng Internet vào hoạt động xuất khẩu toàn cầu. Các doanh nghiệp có khả năng xuất khẩu cao gấp ba lần, phát triển nhanh hơn bốn lần và kiếm được doanh thu gấp đôi chỉ với việc mang sản phẩm, dịch vụ của mình lên các công cụ Digital. 

Tùy chỉnh sản phẩm hoặc dịch vụ dựa trên đặc điểm của khách hàng

Cá nhân hóa xuất khẩu điện tử là quá trình cung cấp trải nghiệm cá nhân trên các trang web, sàn thương mại điện tử  xuất khẩu bằng cách hiển thị động nội dung, đề xuất sản phẩm và ưu đãi cụ thể dựa trên các hành động trước đó, hành vi duyệt web, lịch sử mua hàng, nhân khẩu học và dữ liệu cá nhân khác. Cá nhân hóa và tùy chỉnh sản phẩm ngày càng quan trọng đối với những người bán muốn thu hút người mua hàng, tăng số lần mua hàng lặp lại, thúc đẩy doanh số và tăng chuyển đổi.

Tùy chỉnh sản phẩm, dịch vụ có nhiều dạng khác nhau — từ các đề xuất sản phẩm dành riêng cho khách hàng, đến các email marketing nhắc khách hàng về các sản phẩm chưa thanh toán trong giỏ hàng,… Bằng cách cung cấp các ưu đãi và liên kết đặc biệt trên trang web của mình, doanh nghiệp có thể bản địa hóa trang web và sản phẩm của mình cho từng thị trường cũng như khách hàng khác nhau.

Ví dụ về gợi ý sản phẩm Laptop trên website thương mại điện tử

Cung cấp dịch vụ hỗ trợ khách hàng trực tuyến

Với xuất khẩu trực tiếp, bộ phận chăm sóc khách hàng cần phải trực liên tục để giải đáp các thắc mắc của khách hàng về dịch vụ, sản phẩm qua tổng đài. Điều này không chỉ gây tốn kém về thời gian, mà tốn kém cả về mặt chi phí cho các doanh nghiệp để thuê các nhân sự trình độ cao, có thể giải quyết được vấn đề của khách hàng tại nhiều quốc gia trên thế giới. Thay vào đó, với Internet, hay cụ thể hơn là website của doanh nghiệp, bạn có thể cung cấp dịch vụ hỗ trợ khách hàng trực tuyến thông qua danh sách các câu hỏi thường gặp (FAQ), hỗ trợ thông qua chatbot, thông qua email,…

90% người tiêu dùng, cả B2C và B2B đều mong đợi doanh nghiệp một cổng thông tin trực tuyến cho dịch vụ khách hàng. 66% người tiêu dùng đã sử dụng ít nhất 3 kênh liên lạc khác nhau để liên hệ với dịch vụ chăm sóc khách hàng và nhận tư vấn về sản phẩm. Riêng với chatbot, hiện tại, đây là công cụ được yêu thích nhất để phát triển giao tiếp giữa doanh nghiệp và khách hàng. Có tới 24,9% doanh nghiệp xuất khẩu hiện đang sử dụng chatbot để giải quyết các vấn đề của khách hàng, tăng 13% so với năm 2019. (Nguồn: Drift)

Các công cụ chăm sóc khách hàng trực tuyến được doanh nghiệp sử dụng 2019 – 2020 (Nguồn: Drift)

Ngoài ra, theo các khách hàng, điểm tuyệt vời nhất của chatbot đó chính là nó có thể hỗ trợ khách 24/7. Trong một thế giới không ngừng biến chuyển, khách hàng luôn muốn vấn đề của mình được giải quyết nhanh nhất có thể. Vì vậy, ngày càng có nhiều người muốn nhắn tin với chatbot hơn. Digital Marketing và các công cụ chat chính là người bạn đắc lực để các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp xuất khẩu cung cấp cho khách hàng dịch vụ chăm sóc tốt nhất.

Số lượng người dùng và trang web sử dụng Chatbot tăng theo thời gian (Nguồn: FPT.AI)

Cung cấp rõ ràng các tính năng, lợi ích của sản phẩm hoặc dịch vụ 

Trang web của doanh nghiệp, mạng xã hội và các công cụ quảng cáo là những phương tiện tuyệt vời để cung cấp cho khách hàng những thông tin chi tiết về sản phẩm, dịch vụ. Bằng cách sử dụng hình ảnh, mô tả sản phẩm, chi tiết kỹ thuật, feedback của các khách hàng đã mua sản phẩm và thậm chí cả video sản phẩm thật, doanh nghiệp có thể kiểm soát những gì khách hàng nhìn thấy, điều hướng được cảm xúc của khách hàng, mang đến cho họ lòng tin vào doanh nghiệp, vào sản phẩm và tiến tới bước mua hàng. Ngoài ra, trang web cũng là một nền tảng tuyệt vời để truyền đạt thông tin về cách sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế và các chính sách giá cả, giao hàng, trả hàng mà công ty đang áp dụng.

Catalogue điện tử (E-Catalogue) là một hình thức thiết kế giới thiệu sản phẩm (Catalogue) bằng công cụ phần mềm, được hiển thị trên website, mạng xã hội của doanh nghiệp. E- Catalogue giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí (in ấn, phân phát,…), sử dụng được cả hiệu ứng âm thanh, hình ảnh, nội dung (Multimedia kết hợp Animation), dễ dàng gây ấn tượng với khách hàng hơn.

Nâng cao hình ảnh của thương hiệu, công ty xuất khẩu

Nhiều khách hàng không chỉ quan tâm đến thông số kỹ thuật hay chất lượng của sản phẩm mà còn đặc biệt quan tâm đến thương hiệu của doanh nghiệp. Chính vì vậy, Digital Marketing và các công cụ trên nền tảng Internet có thể cho phép doanh nghiệp xuất khẩu giúp khách hàng tiềm năng biết thêm về lịch sử công ty, nhân viên, các dự án trước đây, từ đó tăng độ tin tưởng của khách hàng đối với thương hiệu.

Ngược lại, khi doanh nghiệp xuất khẩu muốn tìm kiếm cơ hội để phát triển kinh doanh và nâng cao hình ảnh, thì việc tìm đến các công cụ digital sẽ là lựa chọn hàng đầu. Theo các CEO của doanh nghiệp xuất khẩu tại Mỹ, chuyển đổi số tạo ra tới 60% mô hình kinh doanh mới, tăng 40% hiệu quả hoạt động cho công ty và đáp ứng tốt hợp 35% kì vọng của khách hàng.

Nguồn: MGR Marketing

Marketing đa kênh (Multichannel Marketing) chính là chìa khóa để các công ty xuất khẩu xây dựng thương hiệu của mình ở thị trường quốc tế. Trung bình, một người trưởng thành thường sử dụng 5 – 6 ứng dụng mạng xã hội như Facebook, Twitter, Instagram, LinkedIn, v.v.) và check e-mail thường xuyên. Sử dụng Internet và các công cụ Digital Marketing để xuất khẩu sẽ giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng một cách thống nhất trên tất cả các kênh này. Đặc biệt, E-Exporting còn giúp doanh nghiệp có cơ hội nâng cao danh tiếng của mình lên rất nhanh chỉ trong một thời gian ngắn, thay vì phải tiếp cận thủ công tới từng khách hàng thông qua hội chợ hay những cuộc gặp mặt với đại diện khách mua hàng từ quốc gia xuất khẩu. Có thể trong quá khứ, một thương hiệu không thể được xây dựng trong một sớm một chiều, thành công được đo bằng thập kỷ chứ không phải năm, thì bây giờ Digital Marketing và E-Exporting đã chứng minh điều đó là hoàn toàn sai.

Gần đây nhất, vải thiều của Việt Nam đã thành công tiếp cận thị trường Đức với các kênh thương mại điện tử. Thông tin được Cục Thương mại điện tử và kinh tế số (Bộ Công thương) cho hay ngày 22-6, hơn 3 tấn vải thiều Bắc Giang đạt tiêu chuẩn xuất khẩu GlobalGAP đã được sàn thương mại điện tử Vỏ Sò xuất khẩu và thông quan thuận lợi tại cảng sân bay Frankfurt của Đức. Như vậy, đây là lần đầu tiên nông sản Việt xuất khẩu sang thị trường châu Âu theo mô hình “Thương mại điện tử xuyên biên giới” trên nền tảng thương mại điện tử do Việt Nam phát triển và vận hành.

Để tham gia cuộc chơi này, từ tháng 3-2021, sàn thương mại điện tử Vỏ Sò (với sự bảo trợ của Viettel Post) đã bắt tay xây dựng gian hàng quốc tế. Đây là gian hàng cho người tiêu dùng ở thị trường nước ngoài, trước hết là kiều bào Việt Nam có thể tìm mua sản phẩm có chất lượng và xuất xứ từ Việt Nam. Với sản phẩm vải thiều, Cục Thương mại điện tử và kinh tế số cho biết cùng với việc thúc đẩy tiêu thụ trong nước, đơn vị đã đẩy mạnh đưa sản phẩm ra thị trường nước ngoài thông qua gian hàng quốc tế. Người tiêu dùng quốc tế chỉ cần ngồi nhà, trực tiếp đặt hàng, thanh toán qua hệ thống thanh toán quốc tế kết nối với sàn thương mại điện tử. Sau đó, đơn hàng được gom và vận chuyển bằng đường hàng không, giao tới tận nhà người tiêu dùng châu Âu trong một phạm vi nhất định, với thời gian giao hàng 4-5 ngày.

Tiềm năng và tương lai của E-Exporting

Khi công nghệ và dịch vụ thương mại điện tử trực tuyến ngày càng phát triển, việc kinh doanh trên phạm vi quốc tế đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ càng trở nên dễ dàng hơn. Hiện tại, sàn thương mại điện tử đang là xu hướng dẫn đầu và là tương lai của E-Exporting, bởi các sàn này có thể đơn giản hóa thương mại điện tử, giúp các doanh nghiệp đóng gói, vận chuyển đơn đặt hàng từ những đất nước xa xôi, thậm chí hỗ trợ cả các vấn đề liên quan đến thanh toán và hỗ trợ khách hàng sau khi bán hàng. Xu hướng này không chỉ giới hạn cho các doanh nghiệp B2C với các mặt hàng tiêu dùng, đồ điện tử thông thường, mà còn hỗ trợ cả các doanh nghiệp B2B cần xuất khẩu số lượng lớn. Từ đó, doanh nghiệp có thể dành nhiều thời gian hơn để phát triển doanh nghiệp, tiết kiệm chi phí nhân sự, lưu trữ hàng tồn kho, phí vận chuyển đơn hàng.

Trong tương lai, sẽ có nhiều những xu hướng được dự đoán sẽ làm thay đổi bộ mặt của E-Exporting, bởi mục đích cuối cùng của hoạt động xuất khẩu điện tử là đưa sản phẩm, đưa thương hiệu tới người tiêu dùng một cách dễ dàng nhất. Các công cụ AI, tự động hóa chắc chắn sẽ là hướng đi mới của nhiều các doanh nghiệp xuất khẩu nói riêng và các doanh nghiệp kinh doanh trên internet nói chung: Chatbot, công nghệ VR, AR và các phần mềm, video tương tác. Toàn ngành VR, AR đang phát triển với tốc độ nhanh chóng, với quy mô thị trường VR toàn cầu dự kiến sẽ tăng từ dưới 5 tỷ USD vào năm 2021 lên hơn 12 tỷ USD vào năm 2024 (TechCrunch).

AR, VR được dự đoán sẽ tăng mạnh theo thời gian (Nguồn: TechCrunch)

Ví dụ, với IKEA, vì người tiêu dùng không thể vào cửa hàng để mua hàng do dịch bệnh, IKEA đã sử dụng thực tế tăng cường để mang đến cho khách hàng trải nghiệm trực tiếp khi họ mua sắm trực tuyến. Sau khi tải xuống ứng dụng IKEA, người dùng có thể xem trước một món đồ nội thất trông như thế nào trong nhà của họ với hình ảnh được tạo 3D của các sản phẩm này. Trong trường hợp này, IKEA đã tạo ra một cách an toàn và thuận tiện để giúp người tiêu dùng có trải nghiệm mua sắm trong khi vẫn đảm bảo rằng họ có thể an toàn và tránh phải đi lại.

Những rủi ro khi áp dụng E-Exporting vào hoạt động xuất khẩu

Có những lý do nhất định khiến việc chuyển đổi phương thức xuất khẩu sang nền tảng số có thể không thành công. Chuyển đổi kỹ thuật số đòi hỏi những thay đổi về mô hình kinh doanh, quy trình hoạt động và văn hóa của doanh nghiệp, đặc biệt là khả năng của nhân viên. 

Công nghệ là một phần quan trọng của quá trình chuyển đổi từ xuất khẩu truyền thống sang E-Exporting. Các doanh nghiệp rất cần những người có kỹ năng để đáp ứng với những chiến lược và xu hướng không ngừng thay đổi mỗi ngày của E-Exporting. Tuyển dụng, đào tạo nhân sự mới để áp dụng xuất khẩu điện tử cũng là một vấn đề lớn để doanh nghiệp truyền thống xem xét có nên sử dụng Internet để xuất khẩu hay không. Tuy nhiên, nếu như không phải người có nhiều kinh nghiệm trong digital marketing, đặc biệt đã quen với các phương pháp marketing truyền thống, các nhân sự có thể không nắm bắt được các công nghệ mới nhất hay các cách phù hợp để triển khai. Nhìn chung, các doanh nghiệp nên xem xét lại các quy trình hoạt động của mình để đảm bảo việc chuyển đổi sang E-Exporting có đầy đủ kế hoạch và ngân sách phù hợp. Thuê ngoài các Marketing Agency chuyên về Digital Marketing xuất khẩu để hỗ trợ cho mảng chuyển đổi số này cũng là một giải pháp tiết kiệm, hiệu quả mà doanh nghiệp có thể xem xét hướng tới. 

Có thể nói, E-Exporting là một trong những xu hướng xuất khẩu của tương lai, tuy nhiên, các doanh nghiệp xuất khẩu vẫn cần kết hợp hài hòa giữa phương pháp xuất khẩu truyền thống và các công cụ Digital Marketing để phát triển bền vững và nâng cao vị thế của mình. Mong rằng bài viết này đã giúp doanh nghiệp hiểu hơn về E-Exporting, những điểm mạnh, điểm yếu, điểm cần xem xét khi chuyển đổi số cho doanh nghiệp xuất khẩu.